Kabızlık

Kabızlık kişiye göre farklılık gösterebilen, öznel bir yakınma olduğundan her hastadaki dışkılama alışkanlığı kabızlık olarak değerlendirilebilir. Bazı kişiler her gün dışkılama yapmasa bile bunu kabızlık olarak görebilirler. Tıbbi açıdan kabızlık dışkılamada fazla ıkınma ihtiyacı duyma, devamlı olarak sert dışkılama yapılması, dışkılama bitince tam boşalamama hissi duyulması ve 3-4 günde bir dışkılama yapma olarak tanımlanmaktadır. Bu etkenlerin kabızlık olarak değerlendirilmesi için süreklilik arz etmesi gerekir. Kabızlık her yaştan kişiyi etkilese de, ilerleyen yaşlarda ve kadınlarda daha fazla görülür. Çocuk ve bebeklerde de sıkça kabızlık görülür.

Kabızlık türleri nelerdir?

• Kronik (müzmin) kabızlık: Bu kabızlık genellikle yaşlı kişilerde görülür. Uzun süreli bir kabızlık durumu söz konusu olur. Kişilerin kullanmış olduğu bazı ilaçlar ve bağırsakları etkileyen hastalıklar bu kabızlığa neden olur.
• Akut kabızlık: Bu tür kabızlığın sebebi tam olarak belli değildir. Çeşitli hastalıklar, bağırsak tıkanıklığı yapan sorunlar, besinler bu tür kabızlığa neden olabilir.

Kabızlığın sebebi tedavisi için önemli mi?

Kabızlık sebepleri hastaya uygulanacak tedaviyi belirlemek için önemlidir. Çünkü besinlerden dolayı oluşan kabızlıkla, hastalıklardan kaynaklanan kabızlıklarda tedaviler farklı olur. Hastalık nedeniyle oluştuğunda, bu hastalığın tedavisi yapılmalıdır. Öncelikle hastanın gerçekten kabızlık çekip çekmediği belirlenmelidir. Çünkü bazıları her gün dışkılama yapmadıklarında bile kabız olduklarını düşünür. Kabızlığın zamanı ve süresi oldukça önemlidir. Ayrıca kabızlıkla birlikte gelişen zayıflama, halsizlik, kanama, karın ağrısı gibi şikâyetlerde oldukça önemlidir.

Kabızlığın sorgulanması sırasında neler yapılır?

Hastanın öyküsü dinlendikten sonra, makat bölgesinin muayenesi yapılır. Bölgede çatlak, basur, apse gibi sorunların varlığı araştırılır. Bazı kişilerde bağırsakların içini görüntülemek için, kolonoskopi yapılır. Bağırsakların çalışmasını kontrol etmek için ileri tetkikler yapılır. Bu tür sorgulamalar kabızlık çeken her hastaya uygulanır.

Kabızlığın tedavisinde ne yapılır?

Muayene sırasında bir neden tespit edildiyse, buna yönelik bir tedavi uygulanır. Sebep tespit edilmediğinde besinlerdeki lif oranı arttırılır. Bol sıvı alımı ve sebze meyve tüketimini yapılması gerekir. Ayrıca hastaların bol yürüyüş yaparak hareket etmesi tavsiye edilir. Bu çalışmalarla kabızlık giderilemediği takdirde, ilaç tedavisi yapılır.

Kabızlığa karşı önerilen gıdalar nelerdir?

Bol lif içeren posalı besinler kabızlık için tavsiye edilmektedir. Bol meyve ve sebze tüketimi yapılmalıdır. Özellikle incir, kayısı, baklagiller, zeytinyağı tüketilmelidir.

Doğru dışkılama nasıl olmalıdır?

Doğru dışkılama için kişinin psikolojik, biyolojik ve sosyal açıdan uygun koşullara sahip olması gerekir. Bunlarda eksiklik olması halinde dışkılama doğru olmayacağından, kabızlık gelişmektedir. Mekân değişikliği, seyahatler, yemek düzeninin değişmesi, stres altında olma gibi etkenler dışkılama düzeninin bozulmasına neden olmaktadır. Dışkılama ihtiyacı hissedildiğinde tuvalete gidilmeli ve fazla ıkınma yapmadan dışkılama bitirilmelidir. Dışkılamanın doğru yapılması için, her gün belirli saatlerde tuvalete gidilmesi faydalı olabilir.

Özel durumlarda gelişen kabızlık var mı?

Hamilelerde, çocuklarda, ameliyat olan hastalarda ve yatalak hastalarda olan kabızlığın bazı özellikleri vardır. Yeni gıdalara geçişte çocuklarda kabızlık gelişebilir. Bunların düzenlenmesiyle, bazı ilaçlarla bu düzene sokulabilir. Makatta olan çatlaklarda çocuklar dışkılamadan kaçınabilir. Hamilelik döneminde bağırsakların sıkışmasından dolayı kabızlık gelişebilir. Bu durumda ilaç ve gıda düzenlemesiyle aşılabilir. Yatalak hastalarda hareket olmadığından bol lifli gıdaların, dışkı yumuşatıcıların kullanılması gerekir. Ameliyat sonrası oluşan kabızlığın doktor tarafından değerlendirilmesi gerekir. Hastalıkla alakalı bir kabızlık olmazsa, ilaçlarla düzeltilmelidir.

Kabızlık tedavi edilmediğinde, başka hastalıklar oluşur mu?

Kabızlık sürecinde hastaların fazla ıkınmaması gerekir. Bu davranış makatta çatlak, basur, makat sarkması gibi sorunlara neden olabilir. Dışkının sertleşmesi durumunda bağırsak tıkanması ile bağırsak delinmesi meydana gelebilir.