Kabızlık farklı nedenlere bağlı oluşsa da, karında şişlik ve ağrı gibi etkilerinde değişiklik olmaz. Yeterine su içilmemesi, kafeini fazla kaçırma, hareketsiz bir yaşam sürme, protein ağırlıklı bir beslenme düzeni oluşturma, kullanılan bazı ilaçlar kabızlık nedeni olabilir. Kabızlık bağırsak hareketlerinde azalma ve zorlaşma olmasıdır. Bu hareketler kişiden kişiye değişik sıklıktadır. Bazılarının düşündüğü gibi her gün tuvalete çıkmamak kabızlık anlamına gelmemektedir. Dışkılamanın haftada ikiden az olması halinde kabızlık düşünülmelidir. Kabızlık kişilerdeki yapısal bir sorundan ziyade, bağırsaklardaki işleyişten dolayı oluşur. Bunun sebepleri oldukça fazladır. Bu sebepler arasında en fazla etkili olanlar ise;
Yeterince su içilmemesi: Sindirimde parçalanan besinlerin suyu bağırsaklar tarafından emilerek, posası bırakılır. Bu suyun farklı sebepler yüzünden emilmemesi halinde ishal meydan geliyorsa, vücudun içinde yeteri kadar su olmazsa bu durum kabızlığa neden olmaktadır. Vücudun susuz kalmasını önlemek için, bolca su tüketilmelidir. İçinde alkol ya da kafein olmayan sıvıların tüketilmesi gerekir. Bu sayede bağırsaklarda ve dışkıda su oranı artacağından, dışkılama daha kolay olacaktır.
Beslenme düzenindeki bozulma: Bu durum vücudun alışık olduğu durumun dışında bir beslenme düzenine girdiği zaman söz konusu olur. Özellikle uzun yolculuklar sırasında sıkça yaşanabilen bir durumdur. Bu sırada gaz sorunu, şişkinlik ve kabızlık yakınması genellikle yolculuk sırasında yenen besinlerden ve hareketsizlikten kaynaklanır. Yolculuk sırasında yemek saatlerinde bozulma, hazır gıda tüketimi, sindirimin alışık olmadığı gıdaların tüketilmesi kabızlık nedeni olmaktadır.
Hareketsizlik: Hareketsiz bir yaşam bağırsak hareketlerini de yavaşlatmaktadır. Bu durum kabızlığa neden olmaktadır. Bir kaza sonucunda ya da hastalık gibi etkenlerle uzun süre yatan kişilerde kabızlık kaçınılmaz bir sonuç olur. Fiziksel aktiviteden uzak bir yaşam sağlıksız bir yaşamdır. Düzenli yapılacak egzersizler sindirimin en büyük yardımcısıdır.
Lifli besinlerin az miktarda tüketilmesi: Beslenme düzeninde liften düşük, yağdan yüksek olan peynir, et, yumurta gibi besinlere yer vermek sindirimin yavaşlamasına neden olur. Bu besinleri severek tüketen ve vazgeçemeyen kişiler en azından öğünlerinde brokoli, bezelye, havuç, yeşil salata, domates gibi lifli gıdalara yer vermelidir. Lifli besinler kuru ve katı dışkılamayı engellemesi yüzünden kabızlık çekilmesine engel olur.
Depresyon: Depresyon normalde bedenin işleyişinde yavaşlamaya sebep olur. Bu yavaşlamada bağırsak hareketleri de dâhildir. Depresyonla bağlantılı olan huzursuz bağırsak sendromu kabızlık sorununa daha yatkındır. Depresyon rahatsızlığında kullanılan antidepresan ilaçlarda yan etki olarak kabızlığa neden olabilir.
Stres: Stresli insanlar bu dönemde sağlıklarına da dikkat etmezler. Ayrıca bu süreçte yemeklerde sağlıksız seçimler yapmak, vücuttaki stres hormonlarının salınımı, sinir sisteminin etkilenmesi yüzünden sindirim sistemi de olumsuz etkilenir. Bu nedenle kabızlık yaşanması için yeterli zemin hazırlanmış olur.
Dışkılamanın ertelenmesi: Bu yola başvuran kişiler genellikle hemoroid ya da makat çatlağı sorunu olduğundan, dışkılamayı ertelemeyi tercih ederler. Bu düzene bir süre sonra vücutta alıştığından, dışkılama sürekli olarak ertelenir.
Laksatif ilaç kullanımı: Kabızlıkta kullanılan Laksatif ilaçlar dışkılamayı kolaylaştırırken iki farklı şekilde etki yapar. Bu ilaçların bazısı dışkıyı yumuşatırken, bazı ilaçlarda bağırsak hareketlerini arttırarak kabızlığı gidermektir. Bağırsak hareketlerini arttırıcı etki eden Laksatif ilaçlar uzun dönem kullanıldığında, bağımlılık yapabilir ve bağırsakların tembelleşmesine sebep olabilir. Bu nedenle bu ilaçlar kullanılırken doktorun önerdiği süreyle ve dozla kullanılmaları gerekir. Bu sürede başka ilaçlarda gelişigüzel kullanılmamalıdır. Kuvvetli ağrı kesiciler, demir ilaçları, antidepresan ilaçlar Laksatif ilaçlarla kullanıldığında kabızlık yan etkisine neden olabilir. Bunun sebebi çoğu ilacın sindirim yolunda bağırsak ve mide tarafından emilmesindendir. Yüksek tansiyon ilaçları, alerji ilaçları, idrar söktürücü ilaçlarda kabızlığa neden olabilen ilaçlar arasında yer alır.
Hipotiroidi: Bu rahatsızlıkta tiroit bezi yeteri kadar hormon üretememektedir. Rahatsızlıkta vücudun metabolizması yavaşlamaktadır. Bunun sebebi tiroit hormonunun metabolizmanın düzgün çalışmasında önemli bir rolü olması yüzündendir. Ancak hipotiroidi olan her kişide kabızlık sorunu yaşanmayabilir. Ancak yine de bu kişilerde kabızlık olduğunda, bu yönde bir değerlendirme yapılmalıdır.
Nörolojik rahatsızlıklar: MS ve parkinson gibi nörolojik kökenli rahatsızlıklar sindirim sistemini etkileyecek özelliklere sahiptir. Bu nedenle bu hastalarda sıkça kabızlık yakınması görülür. Bunun dışında diyabet gibi hastalıklarda da sindirimde sinir hasarı olacağından kabızlık sorunu yaşanabilir. Kabızlık rahatsızlığını uzun süre çeken kişilerin bir kan testi yaptırarak kan şekerine baktırmaları doğru olur.
Huzursuz (irritabl ) bağırsak sendromu: Bu hastalarda kabızlığın neden ortaya çıktığı henüz kesin olarak belirlenmemiştir. Ancak kaygı, stres, depresyon gibi etkenlerin kabızlığı tetiklediği düşünülmektedir. Bu rahatsızlığı yaşayan kişiler aynı zamanda ishal sorununu da yaşarlar.
Hamilelik dönemi: Bu süreçte kadında hormonal değişimlerin olması ve büyüyen rahmin bağırsaklara baskı yapması yüzünden kabızlık oluşumu normal kabul edilmelidir.
Doğum yapmak: Hamilelik döneminde kabızlık yaşanması çoğunlukla görülmektedir. Bu sorun doğum sonrasında da devam edebilir. Doğum yapılırken kullanılan ilaçlar ya da karın kasların ağır işlemesi kabızlığı devam ettirebilir. Bunun yanında perinal ağrılar yüzünden kadınlar dışkılamayı erteleyebilir.
Son Yorumlar